Het Reitdiep is een voormalige zeearm die vanuit de Drentse zandgronden via de stad Groninger (Noorderhaven) naar het Lauwersmeer loopt. Vroeger was het een open waterverbinding van de stad Groningen naar de Lauwerszee, waardoor tot in de stad de invloed van eb en vloed merkbaar was. Door de aanleg van schut- en spuisluizen en later door de afsluiting van de Lauwerszee is de afwisseling van de getijden verdwenen. Nu is het een prachtige meanderende waterweg met mooie rietkragen, en tevens ‘de staande mastroute’ tussen Groningen stad en het Lauwersmeer.
Het Reitdiepdal ten noordwesten van de stad Groningen dankt zijn identiteit aan de sporen van 2500 jaar bewoning in het Middag Humster land en vechten tegen het water. Het gebied is door de zee gevormd, waarbij een kwelderlandschap ontstond. Door dit landschap liepen tal van beken, geulen en prielen, die vanaf het Drents plateau in noordelijke richting afwaterden. Langs waterlopen met verhoogde oeverwallen ontstond een reeks wierdedorpen.
Op het eerste gezicht is het ‘Reitdiepdal’ groen en vlak met af en toe een boom. Maar wie goed kijkt ziet de hoogteverschillen in het landschap. Op het grasland bloeien vele bloemen. De bodem van het ‘Reitdiepdal’ bestaat uit een meter dunne schil van zachte zeeklei. Omdat de zeeklei nauwelijks water doorlaat zijn de talrijke sloten het gehele jaar goed gevuld. In deze sloten zijn bijzondere moerasplanten, zoals lidsteng, krabbescheer en holpijp.
In het voorjaar zijn talloze broedvogels te vinden aan weerszijden van de rivier. Deze stukken zijn in trek bij broedvogels als grutto, tureluur en de scholekster. De zomertaling broedt incidenteel in het gebied. Ook buiten het broedseizoen is het ‘Reitdiepdal’ een belangrijk vogelgebied. In de herfst en winter komen er veel vogels die zich op de graslanden vol eten voor de winter. Met name de kievit en goudplevier komen dan in grote aantallen voor. In de winterperiode, als de schapen en koeien weg zijn, vallen vooral de knobbelzwanen op.
Het gemaal ‘de Waterwolf’ bij Electra en het oude sluizencomplex van Aduarderzijl bieden een prachtig uitzicht op het Reitdiep.
