Nationaal Park Lauwersmeer – een vogel paradijs

Het Lauwersmeer is een weergaloos natuurgebied. Vroeger stroomden zoet en zout water hier in elkaar over. Tot 1969 voeren de zeilende vracht- en vissersschepen vanaf de Waddenzee, via het Lauwersmeer door het ‘Zoutkamper Ril’ via het Reitdiep naar de stad Groningen. Het ‘Zoutkamper Ril’ was alleen bevaarbaar met opkomend tij. Met afgaand tij stond er teveel tegenstroom om tegen de wind in te zeilen, en met laag water was dit stuk vaarwater niet diep genoeg. De schippers die niet op tijd waren moesten ankeren bij de ‘Babbelaar’ aan het begin van het Zoutkamper Ril.  

Het Lauwersmeer, op de grens van Groningen en Friesland, is ontstaan toen in 1969 de Lauwerszee van de Waddenzee werd afgesloten met een dam. Op de voormalige zeebodem ontstond een nieuw landschap, een echt vogelparadijs voor weidevogels, watervogels, bosvogels en allerlei roofvogels. Het is één van de belangrijkste vogelgebieden van West-Europa. In dit gebied broeden ruim honderd vogelsoorten en overwinteren ieder jaar tienduizenden ganzen in het voor- en najaar. Tijdens de vogeltrek, is het gebied een tijdelijk thuis voor duizenden vogels. Het open water van het Lauwersmeer is een veilige drinkplaats en slaapplaats voor vogels. Het is een belangrijk voedselgebied voor visetende vogels, zoals fuut en zaagbekken en voor duikeenden, zoals kuifeend en tafeleend. Sinds 2009 broeden zeearenden in het gebied. De ‘vliegende deuren’ verblijven vrijwel het hele jaar in het park.

Op de weidse vlakten grazen Schotse Hooglanders en wilde Konikspaarden die op een paar plekken te zien zijn: vanaf de N361 tussen Vierhuizen en Lauwersoog en de Kwelderweg achter Zoutkamp.

Op de nog wat zilte voormalige zeebodem groeien zeldzame orchideeën en parnassia.

Vissersvloot Lauwersoog

Vissershaven Lauwersoog is sinds 1969 de thuishaven voor vissers uit Zoutkamp en Oostmahorn. Op donderdagmiddag en vrijdagochtend komen de vissers binnen van zee. Dit is mooi te zien vanaf een dakterras bij de vissershaven van Lauwersoog.

Klimaatbestendige Landbouw

Naast de delen waar de natuur min of meer haar gang mag gaan, is er rond het Lauwersmeer ook ruimte voor landbouw. Boeren telen er op een zogenaamde zoetwaterlens die op het zoutere grondwater drijft. Om ervoor te zorgen dat dit ook in de toekomst nog kan, wordt er aan de zuidkant geëxperimenteerd met klimaatbestendige landbouw. Onder andere in de proefboerderij Kollumerwaard. Aan de lappendeken van verschillende veldjes zie je dat het hier niet om ‘gewoon’ boerenland gaat.

Natuur en Recreatie

Het Lauwersmeer biedt rust en ruimte, maar ook genoeg recreatieve mogelijkheden om te zwemmen, zeilen, surfen, vissen, wandelen en fietsen aan de waddenkust. Het activiteitencentrum van Staatsbosbeheer: het ‘Lauwersnest’ heeft allerlei informatie over routes, activiteiten en expedities voor jong en oud.